Menkul Ve Gayrımenkul Ne Demek?
Menkul ve gayrimenkul ne demek başlığı altında inceleme yapıldığında özetle taşınır ve taşınmaz mal olarak ifade etmek mümkündür. Sözlük anlamı bakımından taşınabilir anlamına gelir ve Arapça kökenli bir kelimedir. Hukuki açıdan bir yerden farklı bir yere taşınabilen malları ifade eder. Taşınabilir vasfa sahip olduğu için bu kapsam içine girer ve ekonomik değeri olan dolayısıyla nakit paraya çevrilme özelliğine sahip mallar menkul mal olarak adlandırılır.
Günümüzde taşınmaz mal sıfatıyla adlandırılan ve eski kanunlarda taşınamayan malları tarif eden gayrimenkul kavramı da bir başka içeriktir. Örnek olarak elimizdeki telefonlar bilgisayarlar, otomobil gibi taşıma özelliğine sahip ve nakit olarak çevrilebilecek tüm mallar menkul sıfatına dahil olur.
Bunun yanı sıra belli bir para değeri olan ve yatırım aracı biçiminde kabul edilen kıymetli evraklar da menkul kıymetler adı altında değerlendirilir. Menkul kıymetlere örnek olarak hisse senetleri, hazine bonoları ve ipotekli borç senetleri gibi çeşitli belgeler sunulabilir.
Menkul Mallar Nelerdir?
Menkul mallar nelerdir içeriğine örnek verdikten sonra gayrimenkul sıfatındaki tanımlara da göz atalım. Gayrimenkul mallar yukarıda da ifade edildiği şekilde taşınmaz özelliğe sahip ve para değeri olan içerikleridir. Bunların başında arsa gibi temel yatırım içerikleri yer alır. Menkul kelimesinin olumsuz ek alması ile türeyen gayrimenkul; taşınmaz sıfatının yanı sıra eşya hukuku terimi olarak bilinmektedir.
Ekonomi alanında da kullanılan yaygın kavramlardan birisidir. Gayrimenkul örnekleri arsanın yanı sıra apartman, arazi, fabrika ve bina gibi örnekler sayılabilir. Dolayısıyla taşınabilir özelliği olmayan ve ekonomik açıdan değer ifade eden; Bununla birlikte nakite çevrilmesi söz konusu olan materyaller gayrimenkul olarak isimlendirilir.
Gayrimenkul örnekleri bakımından yakın zamana kadar gemilerde sayılıyordu. Gemi taşınır bir mal olmasına rağmen taşınmazlar sıfatına dahildi. Çünkü böyle bir düzenleme söz konusuydu. Ancak yakın zamanda sisteme konulan yeni ticaret kanunu kapsamında gemilerin gayrimenkul sıfatından çıkarılarak menkul sıfatına geçirilmesi söz konusu olmuştur. Bununla birlikte gerek yurt içi piyasalarda gerekse de yurt dışı ile bağlantı noktasında sorun meydana getiren ve anlaşmazlık oluşturan gemi mülkiyeti içerikleri düzenlenmiş oldu.
Menkul Mallara Örnek
Menkul mallara örnek içerikleri yukarıda sunulduğu gibidir ve bu sayı çoğaltılabilir. Gerek menkul gerekse gayrimenkul tanımlar yukarıdaki kapsam çerçevesinde genişletilebilir. Gerekli kanunlarla birlikte gayrimenkul kapsamında yer alan mallar tapu siciline sürekli ve bağımsız şekilde kaydedilen haklar, madenler ve arazi olarak tanımlanır.
Dolayısıyla gayrimenkule sahip olan kişi yada kurum ona ait kaynaklara, altına ve üzerine de sahip olur. Bununla birlikte okul ve hastane gibi idareye ait hizmet malı niteliğinde yer alan taşınmazlar ise özel mülkiyete konu olmaz.
Yayla ve otlak gibi toplumu kullanımı için tahsis edilmiş olan ve idareye ait orta malı niteliğine sahip taşınmazlar ise parsel numaraları aracılığıyla özel sicile yazılmaktadır; fakat özel mülkiyete konu olmaları söz konusu değildir.
Menkul ne demek başlığı altında; çok sayıda farklı eşya ve maddi değer sıralanabilir. Çünkü taşınabilir ve para değeri olan her eşya menkul istifasında görülmektedir. Özellikle hukuki ifadeler bakımında sınırlandırmalar ve belirlemeler önemli olduğu için ve hukuksal altyapılar buna bağlı olarak oluşturulduğu için menkul gayrimenkul ayrımı önem arz etmektedir.
Kimi zaman gemi örneğinde olduğu gibi kavramın özüne aykırı olan fakat kanunlar gereğince belirlemelere dayalı olarak farklı içeriklerde yer alan unsurlar söz konusu olabilir. Belini uygulamalar ve güncellemeler ile bu içerikler düzenlenmektedir. Menkul ve gayrimenkul ayrımı bu noktada önemlidir.